Hiệu ứng tháng Giêng có xảy ra cho chứng khoán Việt Nam 2019?

Hiệu ứng tháng Giêng là xu hướng tăng tích cực vào tháng đầu năm và đã được kiểm chứng ở nhiều thị trường chứng khoán thế giới. Điều này cũng khá trùng khớp với thị trường trong nước qua thống kê từ năm 2011 tới nay, VN-Index vào tháng 1 có xu hướng tăng điểm chiếm ưu thế gần tuyệt đối với 7/8 năm.

Một năm giảm mạnh thì sau đó là các năm tăng?

Phiên giao dịch kết thúc năm 2018, thị trường đóng cửa tại mức 892 điểm, giảm gần 1% so với phiên giao dịch trước đó và giảm 9,32% so với hồi đầu 2018. Như vậy đây là năm giảm điểm đầu tiên tính từ 2011 tới nay.

Đáng chú ý là vào phiên giao dịch cuối năm 28/12/2018 đã có nhiều bất ngờ đối với nhà đầu tư. Sau khi có sự hồi phục ở phiên 27/12 do được hỗ trợ từ thông tin tăng điểm của chứng khoán thế giới và giá dầu tăng lên, thì giới đầu tư có niềm tin thị trường sẽ tiếp tục tăng điểm vào phiên kết thúc năm nhờ vào việc chốt NAV của các quỹ đầu tư.

Và sắc xanh được giữ gần như xuyên suốt phiên 28/12. Thế nhưng, vào phiên ATC bất ngờ có lực xả mạnh. Cổ phiếu VIC là đối tượng chính của đợt xả hàng này khi giữ giá tốt suốt cả phiên nhưng bị áp lực bán mạnh trong đợt khớp ATC và giảm sàn. Những cổ phiếu vốn hóa lớn như PLX, PVD, MSN, BVH, VNM, VRE cũng đột ngột giảm mạnh.

Thị trường đã mất hết mọi nỗ lực tăng điểm của phiên ngày hôm đó, kết thúc phiên giảm 8,27 điểm, tương ứng với giảm 0,92% so với phiên trước đó. Điểm sáng trong phiên cuối năm là khối ngoại vẫn tiếp tục mua ròng gần 500 tỷ đồng trên cả 2 sàn. Riêng trên HOSE, khối này mua ròng 390,6 tỷ đồng.

Bước sang tuần giao dịch đầu tiên của năm 2019, thị trường không có sự khởi sắc và rơi vào trạng thái ảm đạm, có phiên đã mất ngưỡng hỗ trợ mạnh 880 điểm, thị trường phải chịu áp lực bán mạnh trong suốt tuần. Tuy nhiên, vào phiên giao dịch cuối tuần 4/1 đã có cú lội ngược dòng, lực cầu bắt đáy mạnh giúp VN-Index lấy lại được mốc 880 điểm, kết thúc tuần giao dịch với tín hiệu tích cực. Theo công ty chứng khoán BIDV (BSC), thị trường đã kiến tạo được phiên hồi phục tích cực và kiểm định thành công ngưỡng 880 điểm.

P/E của VN-Index cuối 2018 là 15,6 lần (giảm 20% so với đầu năm) thấp nhất trong vòng hai năm qua, bên cạnh đó thời điểm này là mùa báo cáo kết quả kinh doanh của quý IV/2018 cũng như của cả năm 2018, khi những doanh nghiệp lớn được dự báo sẽ có kết quả tích cực. Những điều này được xem là căn cứ cho kỳ vọng thị trường hồi phục trong năm 2019, đặc biệt là vào tháng 1 này.

Theo thống kê của công ty chứng khoán MB (MBS), trong lịch sử gần 20 năm hình thành của thị trường chứng khoán Việt Nam, nếu có 1 năm giảm điểm mạnh thì các năm sau thị trường sẽ tăng trưởng, do đó kỳ vọng lịch sử sẽ lặp lại vào năm mới này.

Hiệu ứng tháng Giêng và kỳ vọng kết quả kinh doanh quý 4/2018 tích cực

Hiệu ứng tháng Giêng là xu hướng tăng tích cực vào tháng đầu năm và đã được kiểm chứng ở nhiều thị trường chứng khoán thế giới. Điều này cũng khá trùng khớp với thị trường trong nước qua thống kê từ năm 2011 tới nay, VN-Index vào tháng 1 có xu hướng tăng điểm chiếm ưu thế gần tuyệt đối với 7/8 năm.

​

Trong tháng 1/2019, nhiều cổ phiếu đang được định giá ở vùng hấp dẫn sau loạt đợt giảm điểm trước đó, điều này kỳ vọng sẽ kích hoạt dòng tiền quay về thị trường. Bên cạnh đó còn 2 yếu tố quan trọng là động lực cho sự hồi phục của chỉ số là việc khối ngoại mua ròng và tháng 1 là mùa công bố kết quả kinh doanh quý IV/2018 cũng như cả năm 2018 với dự báo khả quan ở nhiều cổ phiếu vốn hóa lớn.

Đơn cử ở nhóm dầu khí, giá của cổ phiếu của Tổng công ty Khí VN (GAS) đã giảm 28% vào quý IV/2018 và thấp hơn 11,6% so với đầu năm 2018. Nguyên nhân chủ yếu là do áp lực bán của khối ngoại, thường xuyên chiếm 25-50% tổng khối lượng giao dịch mỗi phiên và chỉ trong quý 4/2018, GAS đã bị bán ròng 3,6 triệu cổ phiếu, tương đương 345,2 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nửa cuối tháng 12/2018, áp lực bán ròng giảm và mua ròng trở lại với 280.000 cổ phiếu, tương đương 28,5 tỷ đồng. Bên cạnh đó là kết quả kinh doanh 2018 tích cực của GAS, với doanh thu ước 74.050 tỷ đồng tăng 14% so với 2017, lợi nhuận trước thuế ước 14.098 tỷ đồng tăng 12% so với 2017 nhờ vào việc giá dầu bình quân cả năm 2018 cao hơn kế hoạch. Đây là những yếu tố kỳ vọng sẽ giúp GAS hồi phục giá.

Cũng trong nhóm dầu khí, cổ phiếu của Tổng công ty DV Khoan Dầu khí (PVD) trong nửa cuối tháng 12/2018, khối ngoại đã mua ròng 5,6 triệu cổ phiếu, tương đương 90,1 tỷ đồng, sau khi đã bị bán ròng vào trước đó.

Theo lãnh đạo PVD, thị trường cung cấp giàn khoan cũng như dịch vụ liên quan cạnh tranh ngày càng gay gắt, và giá cho thuê giàn dưới mức chi phí. Tuy nhiên, doanh thu 2018 của PVD ước đạt 5.715 tỷ đồng, vượt 91% kế hoạch, lợi nhuận dự kiến sẽ hoàn thành kế hoạch, không lỗ nếu thu được 80% tổng nợ quá hạn từ PVEP.

Trước đó, vào quý III/2018, nhờ thu hồi công nợ từ PVED mà PVD đã hoàn nhập chi phí quản lý doanh nghiệp 95,5 tỷ đồng. Đồng thời, lợi nhuận từ lĩnh vực liên doanh, liên kết đạt 71,4 tỷ đồng giúp PVD đạt lợi nhuận trước thuế 116 tỷ đồng, bù đắp đáng kể khoản lỗ 329 tỷ đồng của nửa đầu 2018.

Đối với nhóm ngân hàng thì giao dịch tích cực và kết quả kinh doanh khả quan là những yếu tố thu hút các nhà đầu tư quan tâm cổ phiếu nhóm này. Cụ thể, ở Vietcombank (VCB) lợi nhuận cho cả năm 2018 có khả năng vượt 15% kế hoạch, đạt 13.000 tỷ đồng. Báo cáo tài chính 9 tháng đầu năm 2018 của VCB có mức lợi nhuận trước thuế đạt 11.600 tỷ đồng, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2017.

Ngân hàng Sacombank (STB) thông tin lợi nhuận trước thuế 2018 ước hơn 2.200 tỷ đồng, vượt khoảng 20% kế hoạch. Lãnh đạo ngân hàng tin tưởng quá trình tái cơ cấu có khả năng được rút ngắn theo lộ trình 5 năm, thay vì 10 năm như kế hoạch. Quý IV/2018, STB là 1 trong các cổ phiếu được mua ròng mạnh nhất, với khối lượng đạt 33,3 triệu, tương đương giá trị 446,6 tỷ đồng.

Thông thường, nhóm ngân hàng thường bứt phá về lợi nhuận trong quý IV nhiều hơn so với các quý khác trong năm. Do đó, thị trường kỳ vọng nhiều ngân hàng khác như HDBank, BIDV, ACB... cũng sẽ đưa ra con số lợi nhuận 2018 ấn tượng, khi ba quý đầu năm 2018 đã đạt được những kết quả tích cực.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng chiếm khoảng 1/4 tổng giá trị vốn hóa thị trường của VN-Index, vì vậy kết quả kinh doanh tích cực sẽ là động lực quan trọng hỗ trợ cho giá cổ phiếu, dẫn đến sẽ tác động tích cực với xu hướng thị trường. Điều này cũng chính là kỳ vọng đối với các cổ phiếu vốn hóa lớn khác như FPT, MWG hay HPG khi đã có mức lãi 11 tháng đầu năm 2018 đều vượt kế hoạch cả năm, như vậy toàn bộ lợi nhuận trong tháng 12/2018 sẽ là mức vượt kế hoạch.

​

Theo ĐTCK​

Xem thêm:

>> Chủ tịch Fed đã có phát biểu "mềm mỏng" hơn trấn an thị trường tài chính