Học CFA: Nói về chiến lược phân biệt giá

​

Những điều đơn giản nhưng đâu phải ai cũng biết

Mến chào quý anh chị em, nhân dịp Sài Gòn ngày âm u, Kakata tản mạn chút ít về nội dung Chiến lược phân biệt giá - Price Discrimination trong thị trường độc quyền hoàn toàn - Monopolistic Market. Tuy nói là thị trường độc quyền hoàn toàn nhưng các ví dụ trong bài là về những chủ thể trong nền kinh tế hiện tại, Business Entities là các doanh nghiệp hiện tại đang vận hành trong nền kinh tế nên có thể có chút ít động chạm. Tuy nhiên, sự thật vẫn là sự thực khi chúng ta đề cập bản chất của một số hoạt động trong nền kinh tế thị trường.

​

Chiến lược phân biệt giá - Price Discrimination

Thay vì chấp nhận mức giá áp ở mức Q cân bằng MR=MC gióng ngang qua đường cầu D ở P* (ngang qua đường giá), thị trường sẽ ở mức tối đa hóa lợi nhuận. Tuy nhiên lúc này người tiêu dùng vẫn hưởng được phần thặng dư tiêu dùng (consumer surplus) dưới đường cầu trên đường giá. Lúc này, chiến lược phân biệt giá được áp dụng để chiếm thêm nhiều phần thặng dư tiêu dùng hơn bằng cách áp đặt các mức giá khác nhau.

​

Ví dụ
Minh chứng gần nhất cho hiện tượng này chính là vé xem phim, thay vì áp 80K một vé thì các rạp chiếu phim sẽ áp dụng từng mức giá khác nhau cho các đối tượng khác nhau. Ví dụ, vé thường 110k trong khi sinh viên mua vé chỉ ở mức 50k. Đơn giản, có thể hiểu, nếu anh áp mức giá 80k (giá cân bằng), những người sẵn sàng trả- willing to pay ở mức 110k sẽ có thặng dư tiêu dùng (phần diện tích dưới đường cầu và trên mức giá) sẽ hưởng được phần thặng dư (110k-80k)*lượng bán cân bằng ở mức 80k. Trong khi đó, thành phần sinh viên sẽ không mua vé xem phim khi giá áp 80k sẽ không hề mua. Túm lại, rạp phim sẽ không hưởng được phần thu nhập từ việc bán vé cho những người sinh viên.

​

Những điều ít ai được biết
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trong giai đoạn frontier, thị trường vẫn còn rất non trẻ, những nhà làm chính sách nói chung và cả những entities khác có liên quan như Sở, Ủy ban chứng khoán SCIC, Sở (HOSE, HNX) đều muốn thị trường ta phát triển đề có thế sớm sánh vai với các cường quốc năm châu, đùa tí thôi tiến lên thị trường mới nổi (Emerging Market) đã là một nỗ lực lớn.

​

Thị trường non trẻ, tuy nhiên quy luật Economic scale vẫn đúng trong thị trường, khi vốn anh bỏ ra lớn, đầu tư 500 củ hay 1 tỷ thì cơ hội kiếm được 1 củ một tháng vẫn đơn giản hơn chỉ bỏ ra vài chục củ kiếm 1 củ. Tuy nhiên, những sản phẩm chứng khoán cơ sở được thiết kế cho người có vốn hóa lớn tham gia, những tay nhỏ lẻ chừng vài chục triệu một nhà đầu tư thường rất vất vả để kiếm ra lợi suất đủ lớn. Vì thế, chứng khoán phái sinh như các hợp đồng tương lai ra đời để thu hút vốn với những nhà đầu tư nhỏ lẻ với mức nav vài chục triệu. Cuộc chơi lớn hơn, đối tượng cũng nhiều hơn với mong ước push thị trường chung đi lên khi tận dụng những nguồn lực cuối cùng. Đó chính là một hình thức tinh vi trong áp đặt các mức price discrimination khác nhau.

Câu chuyện về mô hình phòng tập

​

Trung tâm thể hình hay gym gì đó còn áp dụng chiêu bài phân biệt giá khốc liệt hơn, thay vì áp đặt bằng mức giá như các rạp phim hay sử dụng sản phẩm như thị trường chứng khoán. Chắc hẳn nhiều anh chị em cũng biết hay nghe nói tham gia tập Cali hay một số các trung tâm thể hình lớn sẽ đều có tận các mức giá hợp với từng người hay nói cách khác là cỡ nào cũng có giá deal được. Khi deal được, mức giá chúng ta chấp nhận là willing to pay được design cho từng người, hay nói cách khác đây chính là mức 110k mà những người xem phim bình thường sẵn sàng trả, có điều mức giá này sẽ chạy theo từng đối tượng khác nhau để có những mức giá khác nhau. Tất cả đều vui vẻ để chấp nhận gói tập của mình tùy theo service mà trung tâm cung cấp, thêm khăn, thêm PT, được tắm, được ưu đãi vàng bạc bạch kim... Haha, tuy nhiên đó chính là một hình thức cực kỳ tinh vi khi chiếm trọn thặng dư tiêu dùng của khách hàng.