Bài 02: Cơ bản về báo cáo tài chính - Phần 2

​

Ở phần 1, chúng ta đã hoàn tất bài học về bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Trong phần 2 này, tôi sẽ hướng dẫn mọi người đọc các thành phần trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ và thuyết minh báo cáo tài chính.

Link bài trước:

>> Bài 01: Cơ bản về báo cáo tài chính - Phần 1

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ - SỰ THẬT KHÓ GIẢ MẠO

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là bảng cáo cáo thứ ba trong bộ báo cáo tài chính thể hiện DÒNG TIỀN MẶT đi vào và đi ra khi doanh nghiệp có những hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính trong một giai đoạn nhất định (giống báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh), thường là 1 quý, nửa năm hoặc 1 năm.

Nhờ báo cáo này, nhà đầu tư có thể biết doanh nghiệp sử dụng tiền để làm gì (mục đích gì), sử dụng bao nhiêu, còn dư bao nhiêu.

Từ đó, so sánh với hai loại báo cáo trên để biết doanh nghiệp sử dụng tiền mặt vào các hoạt động như vậy đã hiệu quả chưa (Ví dụ sử dụng vào mục đích như vậy, bao nhiêu đó tiền thì được doanh thu bao nhiêu đó, so với năm ngoái có tốt hơn không hay tệ hơn,...).

Các bạn yên tâm là phần này tôi sẽ dành riêng một bài để chia sẻ. Trong bài học ngày hôm nay, mục tiêu của chúng ta là biết được báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì, nó gồm những thành phần nào, ý nghĩa là gì thôi.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ được hiểu theo cơ chế sau:

​

+ Kỳ ở đây có thể là 1 quý, 6 tháng hoặc 1 năm

+ Tiền có đầu kỳ là tiền còn dư lại ở kỳ trước, chuyển qua kỳ này để bắt đầu chi cho kỳ này.

+ Tiền thu trong kỳ là tiền thu được khi đang hoạt động kinh doanh (ví dụ như bán được sản phẩm, thu tiền về)

+ Tiền chi trong kỳ là tiền phải bỏ ra để duy trì hoạt động kinh doanh (ví dụ bỏ tiền ra để mua nguyên vật liệu, trả lương nhân viên,...)

+ Tiền tồn cuối kỳ là tiền còn dư lại sau khi chi tất cả các khoản trong kỳ (sau khi chi lương, nguyên vật liệu, đầu tư,... đến cuối kỳ tất toán, còn dư bao nhiêu thì là tiền tồn cuối kỳ).

Xét về các khoản thu chi, doanh nghiệp sẽ có 3 khoản thu chi chính:

​

+ Thu - chi từ hoạt động chức năng - hoạt động kinh doanh: thu được từ bán hàng, trả lương, mua nguyên vật liệu, nộp thuế, trả cho nhà cung cấp,...

+ Thu - chi từ hoạt động đầu tư: mua sắm nhà xưởng, máy móc, thiết bị,...

+ Thu - chi từ hoạt động tài chính: tiền thu được từ phát hành cổ phiếu ra công chúng, mua lại cổ phiếu quỹ,...

Dưới đây là mẫu báo cáo tài chính, cũng như cụ thể về các khoản thu - chi (lưu chuyển tiền trong doanh nghiệp):

​

Nhờ vào báo cáo lưu chuyển tiền tệ, nhà đầu tư có thể:

+ Biết được tiền thu từ đâu, chi vào đâu

+ So sánh với các kỳ trước (năm trước, quý trước) doanh nghiệp chi như thế nào, chi nhiều ở phần nào, phần đó có hiệu quả không, cần phải cải thiện phần nào.

+ Phát hiện được những điều bất thường trong bảng cân đối kế toán, và kết quả hoạt động kinh doanh. Bởi lẽ, hai bảng cáo cáo trên có thể sử dụng nghiệp vụ kế toán để "biến hóa" 1 số thứ, đặc biệt là lợi nhuận. Nhưng báo cáo lưu chuyển tiền tệ thì không thể "biến hóa" được, nó là dòng tiền thật của doanh nghiệp, có chi, có thu thì mới xuất hiện.

THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Thuyết minh báo cáo tài chính là một bảng báo cáo chi tiết những vấn đề mà 3 bảng báo cáo trên chưa thể hiện hết.

Bảng báo cáo tài chính này được lập ra nhằm tăng tính minh bạch và trung thực hơn, từ đó giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về các hoạt động doanh nghiệp. Tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư cũng như tăng tính hấp dẫn đầu tư của doanh nghiệp.

Thành phần của một bảng thuyết minh báo cáo tài chính gồm có:

​

+ Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp (hình thức, lĩnh vực kinh doanh,..)

+ Thông tin bổ sung chi tiết cho bảng cân đối kế toán

+ Thông tin bổ sung chi tiết cho báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

+ Thông tin bổ sung chi tiết cho báo cáo lưu chuyển tiền tệ

+ Những thông tin khác (nợ tiềm tàng, sự kiện phát sinh,...).

Ví dụ dưới đây là một phần của bảng thuyết minh báo cáo tài chính trình bày chi tiết khoản mục đầu tư dài hạn:

​

Nhìn vào bảng này, ta có thể biết, năm 2017 Công ty Cổ phần Xây Dựng Coteccons (CTD) bỏ tiền ra đầu tư dài hạn vào hai công ty: công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Unicons với tỷ lệ 100%, công ty TNHH Convestcons cũng với tỷ lệ 100% cùng với thông tin chi tiết của 2 doanh nghiệp này.

MỘT SỐ LƯU Ý KHI ĐỌC BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Đầu tiên, bạn nên đọc báo cáo tài chính đã kiểm toán. Vì theo quy định hiện hành, các công ty niềm yết trên các sàn phải có báo cáo tài chính được kiểm toán theo năm. Ngoài ra, báo cáo tài chính sau 6 tháng cần phải được soát xét.

Thứ hai, bạn nên đọc báo cáo tài chính hợp nhất. Trường hợp các tập đoàn lớn, các công ty có nhiều công ty con, công ty liên kết, nếu chỉ đọc báo cáo tài chính của công ty mẹ sẽ có nhiều sai lệch trong các thông tin mà bạn cần phân tích cho toàn bộ doanh nghiệp đó. Vì vậy, đọc báo cáo tài chính hợp nhất, bạn sẽ dễ dàng có được đầy đủ thông tin và số liệu chính xác.

Thứ 3, phân tích báo cáo tài chính có ý nghĩa khi so sánh các chỉ số qua nhiều năm liền. Theo kinh nghiệm của tôi thì ít nhất, nhà đầu tư phải nghiên cứu báo cáo tài chính của doanh nghiệp trong 5 năm gần nhất để hiểu được sự tăng trưởng của doanh nghiệp.

Cuối cùng, thuyết minh báo cáo tài chính chính là nguồn thông tin chi tiết giải thích mọi con số trong 3 báo cáo tài chính trên. Nó sẽ giải đáp các thắc mắc của bạn. Do đó, phải đọc kỹ để soi từng con số khi phát hiện có điều bất thường.

Bài học về tổng quan báo cáo tài chính đến đây là kết thúc. Chúng ta sẽ còn nhiều bài học về cách phân tích báo cáo tài chính cũng như sử dụng báo cáo tài chính để quyết định đầu tư. Tôi sẽ trình bày nó ở các phần sau. Anh em theo dõi thêm nhé.

Để cho thuận tiện cho anh em nghiên cứu, tôi có đính kèm một bảng báo cáo tài chính của Công ty Xây dựng Coteccons năm 2017 (đã kiểm toán). Anh em tải file đính kèm bên dưới về thực hành những gì đã học nhé.

Xem thêm:

>> Lớp học phân tích cơ bản