Rủi ro và đa dạng hóa danh mục trong đầu tư chứng khoán

Rủi ro là cốt lõi của hoạt động đầu tư và là điều cần thiết. Bạn thực sự không thể kiếm được lợi nhuận mà không phải chịu rủi ro, nhưng rủi ro quá mức hoặc không hợp lý thì có thể là thảm họa.

Thị trường chứng khoán là thị trường luôn có nhiều sự biến động. Bởi lẽ thế, trong quá trình đầu tư dù muốn hay không chúng ta luôn gặp phải rủi ro. Nó làm cho giá trị khoản đầu tư suy giảm và kéo theo đó là sự giảm sút lợi nhuận hay tệ hơn nữa là thua lỗ.

Có nhiều cách phân chia rủi ro nhưng cơ bản có hai loại là rủi ro có hệ thống và rủi ro không có hệ thống:

• Rủi ro có hệ thống: là loại rủi ro không thể kiểm soát được. Nó tác động đến mọi lĩnh vực, mọi ngành và do đó nó ảnh hưởng đến tất cả các loại chứng khoán. Rủi ro này xuất phát từ các nguyên nhân như: chiến tranh, lạm phát, bất ổn chính trị, suy thoái kinh tế, thay đổi lãi suất ...Loại rủi ro này ảnh hưởng đến thị trường tổng thể, nó không tác động riêng lẻ đối với một ngành, một công hay một chứng khoán cụ thể. Đây là loại rủi ro mà nhà đầu tư phải chấp nhận.

• Rủi ro không có hệ thống: là loại rủi ro chỉ ảnh hưởng cụ thể đến một ngành, một công ty hay một chứng khoán. Do đây là những rủi ro đặc trưng nên nó sẽ không tác động lên toàn bộ thị trường, ví dụ như thay đổi về quản lý, chính sách kinh doanh của doanh nghiệp, bãi công, đối thủ cạnh tranh,...

Nhìn chung rủi ro luôn đi cùng với lợi nhuận vì rủi ro càng cao thì lợi nhuận càng lớn. Khi rủi ro trong đầu tư tăng lên thì các nhà đầu tư kỳ vọng một mức lợi nhuận cao. Là một nhà đầu tư, điều quan trọng là tìm ra sự cân bằng giữa rủi ro thấp nhất có thể và lợi nhuận cao nhất có thể. Vì nếu quá ít rủi ro thì thu nhập của bạn cũng sẽ không tối ưu hay như kỳ vọng đầu tư của bạn; còn quá nhiều rủi ro thì bạn sẽ mất ngủ vào ban đêm.

Do đó, mỗi nhà đầu tư phải xem xét có bao nhiêu rủi ro mà họ phải đối mặt và có thể chấp nhận để đạt được một mức lợi nhuận mong muốn. Điều này phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi tác, thu nhập, mục tiêu đầu tư và tính cách của người đầu tư.

Vậy quản trị rủi ro như thế nào?



Chiến lược cơ bản và hiệu quả nhất để giảm thiểu rủi ro là đa dạng hoá danh mục đầu tư. Nghĩa là danh mục đó bao gồm các loại chứng khoán khác nhau, từ các ngành khác nhau, với mức độ rủi ro khác nhau. Bạn nên xây dựng một danh mục đầu tư phù hợp với khả năng chịu rủi ro và mục tiêu đầu tư của mình. Bạn cũng có thể có nhiều danh mục đầu tư cho nhiều mục đích khác nhau. Tất cả đều phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư và tìm kiếm lợi nhuận của bạn.

Làm sao để đa dạng hóa danh mục đầu tư ?



Bạn nên thực hiện theo nguyên tắc "Không nên bỏ trứng vào cùng một rổ".

Giả sử danh mục đầu tư của bạn chỉ có một loại cổ phiếu hàng không. Khi xảy ra tình huống các phi công của hãng hàng không tiến hành đình công vô thời hạn và tất cả các chuyến bay bị hủy bỏ. Chắc chắn rằng lúc đó giá cổ phiếu của các hãng hàng không sẽ giảm và kéo theo đó là giá trị danh mục đầu tư của bạn cũng sẽ giảm đáng kể.

Tuy nhiên, nếu bạn cân bằng giữa cổ phiếu hàng không với cổ phiếu đường sắt thì khi đó chỉ một phần danh mục đầu tư của bạn bị ảnh hưởng. Bởi thực tế, có một cơ hội tốt là giá cổ phiếu đường sắt sẽ tăng lên khi hành khách chuyển sang tàu hỏa như một hình thức thay thế.

Mặt khác, bạn có thể đa dạng hóa mở rộng hơn nữa danh mục đầu tư bởi vì cũng xuất hiện rủi ro ảnh hưởng đến cả ngành đường sắt lẫn đường hàng không vì các phương tiện này đều tham gia vào lĩnh vực giao thông - vận tải. Có thể nói các cổ phiếu đường sắt và hàng không có mối tương quan với nhau. Chẳng hạn khi có bất kỳ một sự kiện xấu xảy ra đối với ngành du lịch thì nó sẽ làm ảnh hưởng đến cả hai loại hình vận chuyển trên và đương nhiên giá hai loại cổ phiếu này cũng bị tác động.

Do đó, trong danh mục của mình bạn nên đa dạng hóa không chỉ các công ty khác nhau mà còn các ngành khác nhau. Bên cạnh đó bạn cũng nên xem xét đa dạng hóa ở những công ty có mức vốn hóa thị trường khác nhau cũng như xem xét sự tăng trưởng, thu nhập và giá trị giữa các loại cổ phiếu. Nói chung các cổ phiếu trong danh mục đầu tư của bạn càng không tương quan thì càng tốt.

Mặc dù đa dạng hóa danh mục đầu tư không thể đảm bảo chống lại hoàn toàn mọi mất mát nhưng nó là phương tiện quan trọng để giúp bạn giảm thiểu rủi ro, cải thiện lợi nhuận và đạt được mục tiêu tài chính dài hạn của mình. Và trong khi đó bạn vẫn có thể có được giấc ngủ ngon.

Xem thêm:

>> Bảy nguyên tắc đánh giá để lựa chọn cổ phiếu cho nhà đầu tư phòng thủ