Phương pháp định giá cổ phiếu bằng P/E

​

P/E là một trong những chỉ số có thể cho chúng ta biết cổ phiếu thực sự đắt hay rẻ. Từ đó, nhà đầu tư có thể lựa chọn cổ phiếu rẻ hơn so với giá trị thực cũng như tránh mua những cổ phiếu đang ở mức giá quá cao. Có thể nói P/E là một trong những phương pháp định giá cổ phiếu đơn giản nhất nhưng cũng rất hiệu quả.

P/E được viết tắt của từ Price / Earning per share tức là thương số giữa Thị giá và lợi nhuận sau thuế.

Chỉ số P/E có ba cách hiểu như sau:

- P/E là tỷ số so sánh tương quan giữa Thị giá và Lợi nhuận. Giả sử P/E = 10 tức là Thị giá đang gấp 10 lần lợi nhuận mà công ty kiếm được. Nếu so với một công ty có P/E = 7 (tức là Thị giá chỉ gấp 7 lần lợi nhuận kiếm được) thì xem ra công ty có P/E = 10 sẽ đắt hơn.

- P/E cho biết nhà đầu tư phải trả bao nhiêu tiền để có được 1 đồng lợi nhuận mà công ty kiếm ra. Ví dụ P/E = 10, tức là nhà đầu tư phải trả 10 đồng để lấy 1 đồng công ty làm ra mỗi nằm.

- P/E cho biết thời gian hoàn vốn từ lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu P/E = 10 tức là sau 10 năm, nhà đầu tư có thể hoàn vốn đầu tư của mình từ lợi nhuận mà doanh nghiệp làm ra.

Có 1 vấn đề được đặt ra, trường hợp công ty có lợi nhuận thì sử dụng P/E như vậy là đúng, vậy còn nếu công ty làm ăn lỗ, lợi nhuận âm thì sao, không lẽ P/E cũng âm? Như vậy, P/E không thể sử dụng theo cách thông thường được.

Chúng ta hãy sử dụng P/E theo cách đơn giản là đo lường kỳ vọng và niềm tin của nhà đầu tư vào công ty đó. Cụ thể, nếu so sánh 2 công ty cùng ngành, công ty nào có P/E cao hơn và được nhà đầu tư bỏ tiền ra mua tức là họ kỳ vọng sự tăng trưởng trong tương lai của công ty đó. Ngược lại, công ty có P/E thấp hơn sẽ được kỳ vọng thấp hơn.

CỔ PHIẾU P/E THẤP CÓ PHẢI LÀ CỔ PHIẾU RẺ?

Thông thường, nhà đầu tư định nghĩa P/E thấp là cổ phiếu rẻ. Nhưng P/E một công ty thấp là do những nguyên nhân sau:

+ Thời gian trước công ty kinh doanh không tốt dẫn đến giá giảm (P giảm), sau đó họ làm ăn khởi sắc và lợi nhuận sau thuế tăng lên (E tăng) nhưng giá vẫn chưa tăng, dẫn đến P/E vẫn còn thấp. Đây chính là cơ hội đầu tư tốt với những cổ phiếu đang được định giá thấp.

+ Doanh nghiệp có lợi nhuận bất thường từ việc thoái vốn một công ty nào đó, thanh lý tài sản, đất đai, công nghệ,... những khoản này không thường xuyên giống như lợi nhuận được tạo ra từ hoạt động kinh doanh chính. Do đó, tự nhiên lợi nhuận (E) năm đó tăng đột biến dẫn đến P/E giảm. Đối với trường hợp này là một cơ hội đề đầu tư. Tôi sẽ dành riêng một bài để viết về vấn đề này.

+ Cổ đông trong công ty nắm rõ tình hình và bán tháo làm P giảm dẫn đến P/E giảm theo. Trường hợp này thì P/E thấp không phải là cơ hội đầu tư.

CỔ PHIẾU P/E CAO LÀ QUÁ ĐẮT CHĂNG?

Như đã nói ở phần trên, chúng ta nên xem P/E phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư vào công ty. Tức là dù họ biết giá cao, nhưng họ vẫn chấp nhận mua tức là kỳ vọng tốt vào sự tăng trưởng.

Ví dụ điển hình nhất là Amazon của tỷ phú Jeff Bezos. Amazon chưa bao giờ trả cổ tức kể từ khi niêm yết. Không những thế, trong khi sàn Nasdaq chỉ có P/E là 25 lần thì Amazon lại có P/E đến 200 lần.

Và đây là kết quả của Amazon:



Không những Amazon, Intel, Microsoft, Google và những hãng công nghệ hàng đầu đều có P/E cao hơn 50 lần. Do đó, nói P/E cao là cổ phiếu đắt thì thật không đúng.

SỬ DỤNG P/E NHƯ THẾ NÀO CHO ĐÚNG?

Như vậy, không thể dựa vào P/E để kết luận cổ phiếu đắt rẻ được.

Thêm 1 ví dụ nữa cho các bạn nắm rõ, P/E thị trường chung là 19 nhưng những cổ phiếu ngành thép như HPG thì không cao chỉ chưa đến 10. Ngược lại, nhóm bán lẻ như PNJ lại lên đến 24, nhưng PNJ vẫn là một trong những cổ phiếu nằm top trong chiến lược lựa chọn cổ phiếu. Không thể nói PNJ kém hấp dẫn hơn HPG được.

Vậy dùng P/E như thế nào? Có những cách sau:

- Dùng cho những doanh nghiệp cùng ngành sẽ chính xác hơn thay vì so sánh 2 doanh nghiệp như HPG và PNJ

- Loại trừ khoản lợi nhuận bất thường như đã nêu trên để không ảnh hưởng đến con số P/E thật của doanh nghiệp.

- Tính trung bình của P/E trong 5 - 10 năm để có mức độ chính xác hơn.

- Xem xét thêm cơ cấu vốn nợ, thay vì chỉ nhìn P/E. Bởi lẽ, nếu một doanh nghiệp vay nợ nhiều, phải trả lãi nhiều, nhưng vẫn có mức E tốt so với công ty không vay nợ, tức là công ty vay nợ nhiều đó làm ăn hiệu quả, đáng để đầu tư.

- Không so sánh với thị trường chung.

Như vậy, chúng ta đã biết cách sử dụng P/E như thế nào cho hiệu quả cũng như phân tích được P/E thấp hay cao là do đâu. Nhà đầu tư hoàn toàn có thể sử dụng P/E tốt cho việc định giá cổ phiếu.

Trước khi kết thúc bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn anh em nhà đầu tư cách xem chỉ số P/E của 1 công ty qua nhiều năm cũng như các chỉ số cơ bản khác:

Bước 1: Vào trang cafef.vn, gõ mã cổ phiếu mà bạn muốn xem P/E:

​

Bước 2: Kéo xuống phần chỉ số tài chính, sẽ có chỉ số P/E của tất cả các năm:

 

Nói về PE thì nó chia nhiều kiểu. Vd như pe những thằng dạng cổ phiếu chu kì kiểu thép, bê tông, vlxd thường thấp, chỉ loanh quanh 5-6 dù báo lãi lớn đến đâu, do tính chất k ổn định. Ngược laii những cp dạng tiêu dùng hay bán lẻ như VNm, MWG, PNJ thì pe lúc nào cũng loanh quanh 20 do sự tăng trg bên vững của nó. Còn cổ bđs thì pe lại kiểu khác. Ai chuyên đánh tăng trg thì bài học PE k xa lạ chút nào.

 

Có một cách khác để so sánh PE là so với chính nó trong quá khứ. Ví dụ mã XYZ có PE giao động từ 4 - 10 trong lịch sử thì khi nó về vùng 4 được coi là hấp dẫn để đầu tư tương tự như vùng hỗ trợ trong PTKT. Tuy nhiên cách này chỉ áp dụng cho các công ty đã lên sàn khá lâu và đã trải qua các chu kỳ kinh tế.

 

p/e thực sự không chỉ tương đối thôi , không chính xác lắm.