5 tác động trong chính sách tăng lãi suất của Fed đối với thị trường mới nổi

Những động thái của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed luôn có tác động to lớn đến thị trường chứng khoán Mỹ thông qua các công cụ chính sách tiền tệ khác nhau. Tuy nhiên ít nhà đầu tư nhận ra ảnh hưởng của nó đối với thị trường tài chính toàn cầu thông qua việc định giá Đô la Mỹ. Vì đây là đồng tiền thanh toán chung toàn cầu, những thay đổi trong định giá của nó có thể có tác động to lớn lên tất cả mọi thứ từ dự trữ ngoại hối tại các Ngân hàng Trung ương trên thế giới đến bảng cân đối kế toán của các doanh nghiệp.

Dưới đây là 5 tác động của chính sách tăng lãi suất của Fed lên thị trường mới nổi và ảnh hưởng của nó đối với nhà đầu tư tại các thị trường này.



1. Tăng tỷ lệ nợ xấu

Nhiều công ty ở thị trường mới nổi đã được hưởng lợi từ lãi suất thấp của Hoa Kỳ bằng cách vay bằng Đô la và trả nợ bằng đồng nội tệ cao hơn. Việc này đã giúp nhiều thị trường mới nổi hoạt động tốt hơn trong vài năm qua.

Tuy nhiên khi Fed tăng lãi suất dẫn đến đồng Đô la tăng giá trị thì những khoản nợ này trở nên đắt đỏ hơn. Trái lại thu nhập của các công ty và chính phủ để trả những món nợ nói trên lại chủ yếu được tính bằng đồng tiền nội địa. Và điều này quay lại tác động xấu đến với họ.

2. Đầu tư nước ngoài thấp hơn

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, nhiều thị trường mới nổi đã nhận được một lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đáng kể. Với lợi suất trái phiếu của Mỹ và châu Âu ở mức thấp kỷ lục, các nhà đầu tư đổ xô vào các cổ phiếu và trái phiếu ở thị trường mới nổi để tìm kiếm lợi nhuận cho danh mục đầu tư. Nhờ vào sự gia tăng đầu tư nước ngoài ổn định này mà nền kinh tế ở các thị trường mới nổi đã được thúc đẩy và mở rộng tăng trưởng kinh tế trong vài năm qua.

Tuy nhiên khi Fed tăng lãi suất cao hơn thì có thể thu hút nhiều nhà đầu tư quay trở lại Hoa Kỳ và gây ra hiện tượng rút vốn ra khỏi các thị trường này. Đồng nghĩa với việc thị trường chứng khoán mới nổi cũng phải đối mặt với việc dòng vốn nước ngoài rút bớt khỏi thị trường. Đặc biệt chịu ảnh hưởng mạnh là đối với các nước: Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, Ấn Độ, Nam Phi, và Indonesia.

3. Giá trị đồng tiền giảm

Nhiều thị trường mới nổi đã có sự gia tăng đáng kể về giá trị đồng tiền của họ khi Fed giữ mức lãi suất thấp. Ví dụ: tỷ giá USD / ZAR từ dưới 10,00 vào năm 2012 tăng lên mức cao 17,00 trong tháng 1 năm 2016 khi đô la Mỹ giảm giá so với Rand Nam Phi. Nhờ đó Nam Phi có thể tận dụng việc tăng giá trị tiền tệ của mình để vay thêm Đô la Mỹ để tài trợ cho các mục tiêu tăng trưởng kinh tế và tăng chi tiêu của chính phủ.

Do đó trong bối cảnh Fed nâng lãi suất thì giá trị của đồng Rand và các đồng tiền thị trường mới nổi khác sẽ bắt đầu giảm. Động thái này có thể khiến chính phủ các quốc gia như Nam Phi gặp khó khăn hơn trong việc trả những món nợ bằng Đô la - cũng như nhiều doanh nghiệp cũng phải đối mặt với cùng một vấn đề tương tự.

Bên cạnh việc đầu tư bị ảnh hưởng thì mặt tốt là khi đồng tiền của những nước này giảm giá có thể giúp nâng cao giá trị xuất khẩu.

4. Áp lực Xếp hạng tín nhiệm quốc gia

Như đã đề cập, chính phủ của các thị trường mới nổi đã lợi dụng lãi suất thấp của Hoa Kỳ để vay bằng Đô la Mỹ. Lấy lại ví dụ Nam Phi, khi đồng Đô la thấp chính phủ Nam Phi đã có những khoản vay mượn rất lớn để sử dụng cho nhu cầu tăng trưởng kinh tế và phục vụ ngân sách.

Hiện Nam Phi là một trong những nước có nguồn cầu tài chính từ bên ngoài lớn nhất trên thế giới, có nghĩa là dự trữ tiền tệ của nó nhỏ hơn số tiền cần thiết để phục vụ cho việc trả nợ nước ngoài và trả tiền nhập khẩu. Do đó trong tương lai nếu đồng đô la Mỹ tăng giá trị thì có thể dẫn đến việc chi phí vay cao hơn. Khi chi phí vay cao hơn khiến cho việc tài trợ cần thiết để đầu tư vào tăng trưởng trở nên khó khăn hơn và khi ấy điểm xếp hạng tín nhiệm quốc gia sẽ bị đánh giá giảm thấp.

5. Giá trị hàng hóa xuất khẩu bằng Đô la giảm

Nhiều nền kinh tế thị trường mới nổi phụ thuộc vào hàng hóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của họ. Đây là những quốc gia dựa vào xuất khẩu những mặt hàng cơ bản. Ví dụ, Brazil và Nga phụ thuộc rất nhiều vào giá dầu thô và khí tự nhiên, trong khi Chile và Peru chủ yếu dựa vào khoáng sản đồng và các loại khoáng sản khác.

Đồng Đô la giảm giúp giá hàng hóa tăng lên vì chúng được định giá và được bán bằng đô la Mỹ. Nên khi đồng Đô la thấp mà để mua cùng một "giá trị" hàng hóa như trước đây thì sẽ phải bỏ ra thêm một lượng Đô la nữa.

Bên cạnh đó, khi tiền bán hàng thu được bằng đồng Đô la sau đó quy đổi sang tiền nội địa thì lợi nhuận cũng sẽ tăng lên.

Nếu đồng đô la tăng giá trị, thì sẽ có tác động đảo ngược và hàng hóa áp lực giảm sâu hơn nữa. Đây là tin xấu đối với các thị trường mới nổi, có nghĩa là họ sẽ tạo ra doanh thu - lợi nhuận ít hơn theo thực tế. Ít doanh thu - lợi nhuận có thể chuyển sang tăng trưởng chậm hơn và định giá thấp hơn cho các doanh nghiệp hoạt động trong các nền kinh tế thị trường mới nổi này.

Kết bài:

Quyết định tăng lãi suất của FED là chính sách của riêng nền kinh tế Mỹ nhưng nó lại tác động quan trọng không kém và toàn diện đến thị trường thế giới. Trong đó, các thị trường mới nổi đặc biệt dễ bị tổn thương bởi những thay đổi về lãi suất và định giá của đồng Đô la so với đồng nội tệ. Việt Nam cũng không nằm ngoài những ảnh hưởng này và chịu sự tác động đáng kể.

Theo The Balance​

Xem thêm:

>> Rủi ro và đa dạng hóa danh mục trong đầu tư chứng khoán