[Học phân tích cơ bản] Giá trị sổ sách - Những giá trị chưa khám phá

​

Giá trị sổ sách là một trong những động lực chính làm cho giá trị cổ phiếu tăng lên. Nếu bạn muốn kiếm tiền trong thị trường chứng khoán, dựa trên giá trị sổ sách của bạn là một lựa chọn tốt.

Nếu một công ty có thị giá nhỏ hơn giá trị sổ sách thì ngay cả khi nó phá sản, chúng ta vẫn có thể hoàn lại vốn mà không bị mất tiền theo. Nhưng khái niệm này không phải lúc nào cũng đúng vì giá trị sổ sách và giá trị thị trường của cổ phiếu luôn khác nhau, tôi sẽ giải thích kỹ vấn đề này ở phần sau.

VẬY GIÁ TRỊ SỔ SÁCH LÀ GÌ?

Đầu tiên chúng ta cần định nghĩa lại giá trị sổ sách của một doanh nghiệp? Nó có nghĩa là gì?

Giá trị sổ sách (book value) chính là giá trị ròng của tất cả các tài sản cổ định (bao gồm cả những tài sản vô hình) trừ đi nợ ngắn hạn và nợ dài hạn và cả giá trị thanh lý của cổ phiếu ưu đãi, lấy kết quả đem chia cho số cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường.

Tài sản cố định vô hình ở đây bao gồm lợi thế thương mại (công ty được trả bao nhiêu cho số tài sản mà công ty có), bằng sáng chế, thương hiệu, giảm giá nợ không được sửa đổi và phí trả chậm.

• Xem thêm: [Học phân tích cơ bản] Hướng dẫn định giá cổ phiếu nhanh và đơn giản bằng phương pháp P/B

Xem giá trị sổ sách ở đâu?

Các bạn có thể vào các trang web như cafef, vietstock, gõ mã cổ phiếu vào thì tất cả mọi chỉ số tài chính bao gồm giá trị sổ sách BV đều có cả.

​

CHIẾN LƯỢC ĐẦU TƯ BẰNG PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ SỔ SÁCH

Đầu tư bằng phân tích giá trị sổ sách cũng giống như mua một chiếc xe ô tô đã qua sử dụng. Tưởng tượng bạn đang đến cửa hàng bán xe và đang ngắm nghía chiếc xe thể thao.

Dòng chữ viết trên kính chắn gió "Mua tôi đi" và làm bạn nghĩ tới việc đang vi vu trên con đường lộng gió, những khúc cua bao quanh cánh đồng lúa xanh. Bạn đá lốp xe chỉ để cho vui, bởi vì những người mua xe cũ cũng hay thường làm như vậy.

Nhân viên bán hàng mở cánh cửa xe và bạn bước vào trong xe để xem xét những thứ mà bạn chẳng biết gì. Bạn làm bộ chê bai một chút, giả bộ hỏi những vấn đề như tiết kiệm xăng và tốc độ tối đa của nó trước khi cao su tách ra khỏi vành. Tất nhiên bạn mang nó đi lái thử, kiểm tra đồng hồ đo và mọi thứ khác mà bạn có thể nghĩ đến. Quay trở lại cửa hàng, và dĩ nhiên bạn sẽ hỏi câu hỏi quan trọng: Giá bao nhiêu?

Người bán xe trả lời: vì đã xe đã qua sử dụng nên tôi để lại cho anh giá 5000 USD. Rất nhiều người đang hẹn tôi để xem xe, họ sẽ đến vào tối nay.

Bạn tìm trên mạng thì được biết xe này mua mới thì có giá 10.000 USD. Vậy tại sao xe này chỉ bán với giá một nửa xe mới. Không lẽ là xe bị lỗi kỹ thuật nhiều, hay đã gây ra tai nạn nhiều lần rồi, hay họ muốn bán tống bán tháo nó đi thật nhanh vì đã lâu rồi không ai mua nó?

Ví dụ này có ý nghĩa gì, ý muốn nói rằng giá trị của chiếc xe cũ cũng được định giá chủ quan, giống như giá trị sổ sách của một công ty. Cái nhà máy của công ty đó đáng giá bao nhiêu, bao gồm máy móc, thiết bị đã khấu hao nhiều năm? Câu trả lời là: nó đáng với cái giá mà người ta sẵn sàng trả để mua lại.

Đó chính là giá trị sổ sách.

Tuy nhiên, nghe tới đây bạn lại nghĩ đến giá trị thị trường, nhưng đừng nhầm lẫn, không phải như vậy.

Giá trị tài sản, máy móc, thiết bị được tính bắt đầu tư nguyên giá (giá gốc) sau đó sẽ khấu hao qua các năm hoặc tăng lên khi nâng cấp hoặc cải tiến.

Khi nào thì giá trị sổ sách quan trọng ?

Đôi khi giá trị sổ sách không được chính xác, bạn chỉ biết chính xác thực sự một tài sản đáng giá bao nhiêu khi có tổ chức nào đó mua lại công ty với số tài sản đó. Do đó, giá trị sổ sách sẽ là những con số rất có ý nghĩa khi:

+ Khi công ty hợp nhất với công ty khác, giá trị sổ sách lúc này sẽ được sử dụng để định giá công ty.

+ Khi công ty bị mua lại, nếu nhà đầu tư cảm thấy công ty có giá trị tài sản ẩn khác ngoài những tài sản được liệt kê, thì họ sẽ trả giá cao hơn.

+ Công ty giải thể, thanh lý các tài sản.

TỶ LỆ P/BV - GIÁ TRÊN GIÁ TRỊ SỔ SÁCH: THƯỚC ĐO TỐT CHO NHÀ ĐẦU TƯ

Các phần trên viết ra nhằm mục đích cho anh em hiểu thêm về giá trị sổ sách và ý nghĩa của nó đối với nhà đầu tư.

Bây giờ chúng ta sẽ đến với chỉ số dùng để ứng dụng phân tích đầu tư: P/BV - giá trên giá trị sổ sách.

Con số này có ý nghĩa gì? Giả sử cổ phiếu A có giá trị sổ sách là 5$, thì rõ ràng giá thị trường là 1$ sẽ tốt hơn là 5$. Vì bạn mua cổ phiếu với giá 1$, khi công ty giải thể chẳng hạn bạn nhận được 5$ theo giá trị sổ sách, còn nếu bạn mua với 50$ thì bạn sẽ lỗ.

Như vậy giá trị P/BV khi thị giá P là 1$ sẽ là P/BV = 1/5 = 0.2

Khi thị giá P là 50$ thì P/BV = 50 / 5 = 10.

Với nhà đầu tư, giá trị P/BV nhỏ sẽ tốt hơn. Nhưng nhỏ là nhỏ ở mức bao nhiêu thì tốt. Chúng ta xem phần tiếp theo.

​

Ở bảng trên đây thống kê lại tỷ lệ P/BV của các công ty tương ứng với mức tăng cổ phiếu của các công ty đó.

Người ta lấy hơn 9000 công ty với các chỉ số P/BV để thống kê.

Chúng ta thấy rằng những công ty có P/BV nhỏ hơn hoặc bằng 0 có mức tăng trung bình lá 16% (số lượng công ty chiếm tỷ lệ này khá nhỏ, chỉ 127 công ty).

P/BV từ 0 - 0.5 cũng chỉ có 202 công ty nhưng lại có mức tăng giá cổ phiếu lên đến 36%.

P/BV từ 0.5 - 1.0 thì có 1073 công ty, mức tăng giá cổ phiếu là 20%.

Đây là 3 mức tăng cao nhất trên bảng thống kê, nhưng trường hợp bên dưới thì mức tăng không bằng.

Và dễ dàng thấy rằng P/BV càng cao thì mức tăng giá cổ phiếu càng thấp.

Như vậy, nhưng công ty có khả năng tăng tốt sẽ có P/BV nằm dưới 1.0.

Tôi vừa trình bày xong một phần câu chuyện về Giá trị sổ sách của doanh nghiệp. Chúng ta còn phần mối quan hệ trong phân tích giữa Giá trị sổ sách BV và tỷ lệ ROE. Anh em nhớ đón xem nhé.

Xem thêm:

>> [Học phân tích cơ bản] Hướng dẫn sử dụng ROE để phân tích cổ phiếu. ROE bao nhiêu thì hợp lý ?